Nội dung chính
Reading là phần thi không quá khó nhưng khối lượng kiến thức cần giải đáp cũng không nhỏ vì vậy không thuận lợi để vượt qua IELTS Reading trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu có một số kinh nghiệm ôn luyện, áp dụng đúng chiêu thức thì những em sẽ có thể nâng điểm phần này mau chóng và hiệu quả. Một số kinh nghiệm luyện IELTS Reading mà Tienganhcaptoc chia sẻ dưới đây sẽ giúp bạn nâng cao kỹ năng này toàn diện. Các bạn cùng tìm hiểu nội dung bên dưới nhé!
I. TỔNG QUAN VỀ IELTS READING
1. Bài thi Reading đánh giá điều gì?
Kỹ năng Đọc được dùng để review khả năng thông thạo ngôn ngữ, văn bản tiếng Anh quốc tế của thí sinh với những hoạt động:
- Đọc hiểu tổng quát, hiểu được nội dung chung của một đoạn văn bản hay không?
- Đọc ý chính, đọc cụ thể bài đọc không?
- Hiểu suy luận, hàm ý mà bài đọc đưa ra không?
- Công nhận quan điểm, thái độ của tác giả hay có một số đánh giá khác như thế nào?
Từ mức điểm review sẽ cho thấy bạn có khả năng đọc – hiểu ngôn ngữ nhanh và đúng như thế nào? Qua đó, thể hiện được trình độ của bạn có hiểu văn bản, theo kịp những cuộc tranh cãi, diễn thuyết, làm việc…trong môi trường quốc tế hay không.
2. Thời gian bài thi IELTS Reading
Bài đọc có thời gian dưới vòng 60 phút với 3 đoạn IELTS Reading Passage , 40 câu hỏi. Thời gian tuy dài nhưng với khối lượng thắc mắc lớn, bài đọc cũng dài không kém thì những bạn nên cân đối thời gian để làm hết được bài đọc.
3. Cấu trúc bài thi IELTS Reading
IELTS Reading là phần thi “đau mắt” nhất bởi bạn phải đọc 3 đoạn văn dài. Nội dung bài Đọc của dạng Academic khác biệt so với dạng General nhưng dạng thắc mắc thì tương đối giống nhau. 40 thắc mắc dưới một bài thi đọc tại mỗi đề sẽ thuộc những dạng riêng, không cụ thể toàn bộ những dạng nhưng sẽ được xen kẽ nhau do vậy khi ôn tập, bạn phải ôn đủ những dạng của bài thi.
3 đoạn văn sẽ được phân chia theo độ dài khoảng 700-800 chữ, tương ứng với những thắc mắc khác nhau. Những thắc mắc không được chia đều theo mỗi đoạn mà có sự căn chỉnh riêng.
4. Thang điểm IELTS Reading
IELTS Reading được tính điểm mỗi câu một điểm. Sau khi tính điểm tổng số câu sẽ tiến hành phân theo thang điểm 9 của bài thi. Bạn sẽ nhận được số điểm tương ứng với số câu như sau:
5. Nội dung bài đọc
Hai phương thức thi IELTS Reading Academic và General có cấu trúc 3 bài đọc giống nhau nhưng nội dung bài đọc thì khác nhau do mục đích review kỹ càng năng dành cho người thi riêng biệt.
5.1 Nội dung bài thi IELTS Reading Academic
Bài đọc được lấy từ nguồn là sách, báo chí, báo chí và báo. Nội dung là về những chủ đề học thuật để ý chung, dành cho đối tượng không chuyên đọc hiểu được.
Các bài đọc có nội dung từ miêu tả đến câu chuyện thực tế, nghiên cứu chủ đề học thuật đó. Mỗi đoạn văn có thể được kèm với sơ đồ, đồ thị, hình minh họa để bạn có cái nhìn rõ hơn cùng lúc làm bài thi thể hiện sự am hiểu của bạn đối với một số gì được ghi trên đoạn văn và hình.
Nếu bài đọc có từ ngữ học thuật thì bạn sẽ được cung ứng chú thích để vững chắc hiểu được nội dung bài viết.
5.2 IELTS General Reading
Bài đọc được lấy từ những thông tin, PR, nội dung thông cáo, tài liệu chính thức, sách, báo chí, tạp chí thường nhật…và không mang tính học thuật khoa học cao.
Với phần General:
- Phần 1 có hai hoặc 3 văn bản ngắn thực tế, thỉnh thoảng còn có thể tăng từ 6-8 văn bản với một chủ đề quen thuộc. Các chủ đề này dính líu đến cuộc sống hàng ngày cần phải dễ có cái nhìn rõ hơn so với bài học thuật.
- Phần 2 có bỏ hai văn bản quy tụ chủ yếu vào vấn đề công việc ( bởi General dành cho người định cư, làm việc nước ngoài) ví như như xin việc, trả lương, cơ sở làm việc…
- Phần 3 là văn bản dài nhất, phức tạp về những vấn đề được để ý chung.
Mặc dù có sự khác nhau về cách tính điểm hay nội dung bài Đọc nhưng nói chung Academic và General đều có những dạng bài giống nhau do vậy bài viết này sẽ nghiên cứu những dạng bài chung cho những bạn ôn luyện.
Xem thêm các chủ đề liên quan!
- Mệnh đề quan hệ (Relative clauses) – cách dùng và bài tâp
- Tổng Hợp Các Từ Nối Trong Tiếng Anh
- Sự hòa hợp giữa chủ ngữ và động từ
II. CÁC DẠNG BÀI PHỔ BIẾN VÀ CÁCH LÀM BÀI THI IELTS READING
Phân chia một số dạng dưới IELTS Reading test ngày nay có thể chia thành 6, 7 hay 10 thậm chí là 14 dạng. Nhưng tổng quan chung có 6 dạng cơ bản, dưới mỗi dạng lớn lại được phân ít thành một số dạng khác cần phải bạn có thể thấy nhiều dạng bài nhưng quy chung lại vẫn là một dạng. Bài viết sẽ nghiên cứu theo 10 dạng phổ biến nhất để bạn hiểu rõ hơn và cách làm theo cấu trúc chung sau.
1. Dạng bài True/ False/ Not given, Yes/No/ Not Given
a. Dạng bài này là gì?
Đây là dạng bài bắt buộc bạn phải quyết định thông báo được đưa ra tại nghi vấn là Đúng hay Sai hoặc là thông báo không có dưới bài đọc (Not Given). Dạng nghi vấn này sẽ đưa cho bạn 1 list một số nghi vấn, và bạn cần chọn thông báo đó là Đúng – Sai – Không được đưa ra.
b. Format bài thi
Ví dụ bài thi IELTS Reading với nghi vấn True/ False/ Not given, Yes/No/ Not Given
Ở đây:
True – Nếu thông báo nghi vấn được đưa ra có dưới bài thì là đúng, bạn chọn True
False – Nếu thông báo nghi vấn được đưa ra trái ngược với thông báo dưới bài thì là sai, bạn chọn False
Not Given : Nếu thông báo được đưa ra là không có dưới bài hoặc không xác định được thì chọn đáp án này.
c. Một số vấn đề thường mắc phải
Khi làm bài thi IELTS Reading dạng True/False thì thí sinh mắc phải lỗi sau:
- Nhầm lẫn không biết chọn False và Not Given.
- Dùng ý kiến của mình và suy luận (Not Given, False hoặc True)
- Không mua được đoạn có cất thông báo cần mua, mất nhiều thời gian để đọc cả bài rất lâu.
- Thiếu vốn từ, không hiểu được thông tin. Đây là là điều mà các bạn đang sinh sống band thấp mắc phải. Các bạn chú ý học từ vựng Academics, từ đồng nghĩa để hiểu được nhiều bài đọc hơn. Trong đoạn văn cứ có một số từ đã được viết lại – paraphrasing cần phải dễ khiến bạn khó hiểu nếu không có vốn từ tốt.
- Dành nhiều thời gian cho 1 nghi vấn quá khó. Tips là cần phải làm câu dễ trước, câu khó sau nhé.
d. Tips làm bài
Trước hết, nghiên cứu qua dạng bài này, thí sinh khi làm bài Reading thường gặp trở ngại tại việc xác định đáp án là Not given hay không bởi không biết thông báo cần kiếm tìm tại đâu. Các bạn nỗ lực mua keywords thay vì nỗ lực hiểu nghĩa chung của toàn câu vì vậy mà thường bối rối.
Trong bài thi, bạn chú trọng nhiều vào keywords, nhưng có thể không có keywords mà đó có thể là bẫy “synonyms” – từ đồng nghĩa.
Đặc biệt chú ý, True là đáp án phải chính xác, nếu nghĩa chỉ tương tự thì vẫn là False. Vì thế, bạn cần thận trọng dưới phần thi này để không bị mắc bẫy của bài thi.
Thêm nữa, Not Given không có tức là không có từ nào dưới nghi vấn thuộc bài đọc. Vì thế, một số bạn cần chú ý để không bị lẫn khi làm bài thi này.
Vậy thì IELTS Reading tips để làm bài như sau:
- Khi làm bài, một số bạn cứ đọc chỉ dẫn chăm chút
- Bạn đừng đoán mà hãy đọc kỹ càng để dựa vào đó làm bài
- Đọc toàn bộ một số nghi vấn và nỗ lực hiểu ý toàn câu thay vì chăm chăm mua keywords. Đặc biệt chú ý đừng quên các từ quan trọng ví như như một số từ chỉ tần suất. Chỉ cần có những từ như thế này sẽ thay đổi tất cả nghĩa của câu “some, all, mainly, often, always and occasionally.” Ví dụ ‘Coca-Cola has always made its drinks in the U.S.A.’ sẽ có nghĩa khác với ‘Coca-Cola has mainly made its drinks in the U.S.A.’
- Chú ý các động từ quan trọng dưới câu ví như như “suggest, claim, believe and know”. So sánh hai câu này nghĩa khác hẳn nhau: ‘The man claimedhe was a British citizen,’ and ‘The man is a British citizen’.
- Skim và Scan – đọc lướt là kỹ càng năng cơ bản nhưng với dạng bài này thì bạn cần đọc kỹ càng phần cất đáp án để tránh đựng sát và hiểu sai.
- Bạn cần chú ý từ đồng nghĩa – synonyms thay vì chăm chăm vào keyswords. Điều này sẽ giúp bạn xác định được phần chính xác cất đáp án
- Tập trung vào nghi vấn rồi so sánh với phần cất thông báo để xác định đáp án. Nhớ rằng ý nghĩa cần đúng chính xác với thông báo dưới bài, nếu chỉ tương tự vẫn là False – Sai.
- Nếu không thấy thông báo dưới bài thì hãy chọn Not Given, đừng tốn thêm thời gian. Nếu sau khi làm xong thừa thời gian thì bạn tham quan lại để kiên cố hơn.
- Nếu bạn không thực sự chắc câu giải đáp hoặc không mua thấy câu giải đáp cho nghi vấn đó thì hãy đánh dấu là ‘not given’.
- Với dạng bài này, câu giải đáp sẽ theo trật tự xuất hiện dưới bài đọc cho nên bạn có thể tham khảo so sánh.
Ví dụ nghiên cứu cách để chọn đáp án đúng:
Câu hỏi: Chiles originate in South America and have been eaten for at least 9,500 years
Sau đây là câu đánh giá – cần xác định TRUE, FALSE hay NOT GIVEN:
- Chiles come from South America
- People began eating Chiles in the last few centuries
- South Americans were the first people to start eating Chiles
Câu 1 kiên cố là đáp án true. Ta có thể thấy từ đồng nghĩa – synonym ‘come from’ được sử dụng để thay cho từ ‘originates’.
Câu 2 là false vì là “9,500 years ago chứ chẳng hề “a few 100 years ago”.
Câu 3 không có dưới bài –NOT GIVEN. Không có thông báo về về South Americans là người trước hết ăn Chiles.
e. Cách làm bài hiệu quả
Từ các tips hay và một số vấn đề trên, Tienganhcaptoc khuyên bạn cần phải áp dụng chiến thuật làm bài trong đây sẽ có hiệu quả tốt hơn.
Bước 1: Đọc nghi vấn và chỉ dẫn trước. dạng bài T-F-Ng thường có khoảng 7-10 nghi vấn cần phải nếu đọc toàn bộ đồng thời thì sẽ khó nhó. Bạn cần phải đọc 2 câu một, chia một số nghi vấn để bắt keys, thông báo mà câu đó nêu ra.
Bước 2: Đọc đoạn văn. Như đã nói, nghi vấn dạng này sẽ bố trí theo quy trình cho nên bạn đọc theo từng đoạn. Từ đó giúp bạn khoanh vùng thông báo cần đọc. Nhưng nếu câu trước là Not Given thì hãy chú ý để tránh không đựng sót đoạn văn hoặc phải đọc tất cả bài để mua thông tin. Vì thế, việc đọc cả hai câu sẽ giúp bạn xác định khoanh vùng lại tốt hơn. Nếu phát hiện câu 1 Tre, câu 2-3 là NG thì bạn tiếp tục đọc thêm cả câu 4 để khoanh vùng lại nhé.
Bước 3: Đối chiếu thông báo giữa nghi vấn và đoạn mà bạn xác định có keysword, khoanh vùng trước đó để mua ra câu giải đáp chính xác.
Nếu thông báo trùng khớp là True, thông báo đối lập hoặc khác thì chọn False còn nếu không nói đến hay bị thiếu thì là Not Given.
Lưu ý: Dạng T/F/NG giống tương tự Y/N/NG vì vậy bạn áp dụng được một số chiến thuật trên cho cả hai dạng bài. Nhưng hãy chú ý khi điền đáp án, phải theo đúng bắt buộc câu hỏi.
Dạng bài True/False/Not Given và dạng Yes/No/Not Given một số làm hoàn toàn giống nhau. Thí sinh cần phải đọc kỹ càng bắt buộc trước khi điền vào phiếu trả lời. Nếu đề bài bắt buộc điền Yes/No mà dưới phiếu giải đáp chúng ta ghi True/False sẽ không được bằng lòng và Trái lại nhé.
2. Dạng bài Matching Heading Questions
a. Matching Heading Questions này là gì?
Bài thi Matching headings – nối tiêu đề là dạng bài đưa ra nhiệm vụ cho thí sinh là 5-7 tiêu đề cho một số đoạn văn dưới bài văn. Hai phần nối này không giống nhau về số lượng, sẽ có nhiều tiêu đề hơn đoạn văn và thí sinh sẽ phải chọn lựa để nối với đúng nội dung của đoạn văn dưới bài thi.
b. Format bài thi
Đây là format bài thi Matching Heading
c. Những vấn đề cần chú ý
Khi làm dạng bài này, thí sinh thường gặp các vấn đề sau đây mà cần chú ý giải quyết
- Thấy đoạn văn quá dài, nản. Điều này không hiếm bởi khi thấy bài quá dài, bạn cảm thấy không muốn đọc.
- Không đọc toàn bài mà lướt qua, đọc không chú trọng, muốn đọc nhanh.
- Nhầm lẫn giữa một số Heading giống nhau
- Thói quen ghép từ và chỉ chú trọng vào một keysword mà không mua từ đồng nghĩa
- Bạn nỗ lực đọc quá nhanh, chỉ đọc các chiếc đầu tiên. Điều này không tốt vì bạn không hiểu hết ý nghĩa của bài. Câu topic sentence thường tọa lạc tại các chiếc đầu tiên. Bạn quy tụ đọc các chiếc này. Tuy nhiên, đôi khi bản cần phải đọc cả các chiếc cuối để kiên cố đáp án của mình, vì câu sau cùng thường tóm tắt lại ý chính của đoạn văn.
- Chỉ chú trọng vào từ vựng chung chung, có thể nối với nhiều đoạn
- Dành quá nhiều thời gian vào một đoạn văn: Khi gặp đoạn văn khó bạn thường mất nhiều thời gian để đọc.
d. Tips làm bài:
- Bài dài nhưng để nắm được ý chung thì bạn cần đọc toàn bài. Điều này là rất thiết yếu cần phải nếu cảm thấy khó thì vẫn phải đọc.
- Hãy chú ý đến từ đồng nghĩa để tránh sập bẫy. Ví dụ bạn thấy dưới heading, bạn có “environmental” nhưng ta không mua chính xác từ này dưới đoạn văn vì có sự thay thế từ tại đây. Bạn cần chọn đoạn cất từ “green”. Bởi tại đây người ta có dùng cách paraphrasing.
- Đọc kỹ càng Heading và nối theo từng đoạn được cho để rà soát độ logic nếu bạn sẽ thấy Heading giống nhau, có ý nghĩa tương tự nhau. Có thể bạn thấy mất thời gian nhưng đừng đựng qua để tránh lỗi không đáng có.
- Tránh việc chỉ chú trọng vào từ vựng chung chung, có thể nối với nhiều đoạn. Quan tâm đến các từ vựng đặc biệt chỉ dành riêng cho heading đó.
- Nếu gặp khó, hãy để đó và làm câu dễ trước. Vì thời gian bài thi sẽ giới hạn cần phải đừng cố quá tại câu khó. Bên cạnh đó, sau khi hoàn tất một số câu giải đáp khác thì bạn sẽ có cái nhìn rõ hơn về bài văn. Đừng cố phỏng đoán mà hãy làm bài dễ trước, tiếp đó quay lại lần nữa để trả lời.
e. Cách bước làm bài
Để làm bài Heading tốt, một số bạn có thể thử áp dụng mẹo vặt trong đây:
Bước 1 : Bạn hãy đọc tiêu đề (headings) trước. Nhưng đừng quá chú trọng nhiều thời gian. Đọc kỹ càng nhưng đừng dành quá nhiều thời gian. Khi đọc, bạn hãy nỗ lực xác định Key word của một số tiêu đề (headings). Khi đọc tiêu đề, bạn sẽ hiểu được ý nghĩa chung của toàn bài văn.
Bước 2 : Đọc đoạn văn đầu tiên. Hãy đọc với kỹ càng năng Scan, đựng qua một số cụ thể và mua ý chính toàn đoạn. khi bạn đọc các chiếc trước hết của đoạn thì hãy tham quan có thích hợp với tiêu đề không. Đừng quên rà soát các chiếc sau cùng đề mua ý. Vì đôi lúc, câu cuối mới là đáp án.
Cố gắng thử đọc hết tiêu đề để mua tiêu đề đúng nhất cho đoạn văn. Đọc quá nhanh sẽ khiến bạn mắc lỗi. Chú ý, nếu không kiên cố đoạn văn nào có thể hợp với tiêu đề thì bạn ghi chú lại hai đáp án sang bên cạnh. Đừng cố đoán và đựng thời gian lâu tại khúc mắc này. Chuyển qua nghi vấn khác để câu kia sau quay lại.
Trong quá trình làm bài, bạn cần Gạch chân/ vòng tròn lại các từ vựng dưới đoạn văn mà thích hợp với tiêu đề. Điều này rất quan trọng vì nó sẽ giúp bạn tránh lặp đáp án tại các nghi vấn sau.
Sau đó tiếp tục với đoạn văn kế và theo thứ tự trên
Quay về làm lại các câu còn lấn cấn, chưa chọn khi còn đủ thời gian, nếu không đủ thì đành chọn theo ý thấy đúng hơn.
Xem thêm:
3. Dạng bài Matching features – Nối đặc điểm
a. Matching features – Nối đặc điểm là gì?
Đây là dạng bài bắt buộc bạn phải mua thông báo đầy đủ về đặc điểm của một người/địa điểm/điều nổi bật dưới bài. Đề bài cung ứng một số danh từ riêng, bạn có nhiệm vụ nối chúng với các câu mang thông báo mô tả đặc điểm nhấn nhất của danh từ đó.
b. Format dạng bài sẽ như thế này:
Sẽ có một đoạn văn được cung cấp. Sau đó là phần nghi vấn cung ứng với hai mục là một câu/đoạn văn và đặc điểm để bạn chọn lựa nối phù hợp. Bài thi review khả năng nhận dạng mối liên lạc giữa một số kết nối bài, có thể mua ra một số thông báo cụ thể của bài nhanh chóng.
c. Những vấn đề thường mắc phải khi làm dạng bài này
Khi làm dạng bài này, thí sinh thường hay mắc phải các lỗi trong đây:
- Đọc hết tất cả bài đọc: Điều này thực tế với các người nào mới học Reading và không có nhiều kỹ càng năng đều mắc phải. Bạn cần phải học cách Scan để mua thông báo thì sẽ hiệu quả hơn.
- Không đọc kỹ càng một số đoạn cất phần chọn lựa cần phải đọc sai.
- Không chú ý đến một số từ đồng nghĩa, chỉ chú trọng một số từ chính xác
- Với dạng bài này, nghi vấn sẽ không theo trật từ vì vậy một số bạn cần chú ý.
e. Tips làm bài
Khi làm bài, một số bạn có thể áp dụng các mẹo trong đây:
- Hãy xác định ngữ cảnh – không nối từ (word match)
Nhận định câu sau:
“ The first step was the design of a working model of a steam locomotive by John Fitch in the United States in 1794.”
Bạn có thể suy ra rằng câu trên có thể nối John Fitch với đáp án số 2. Bạn có thể thấy: “the design of the working model of the steam locomotive” và “legally protected the design of the working model of the steam locomotive” có vẻ có nhiều từ giống nhau. Tuy nhiên, không có thông báo nào thể hiện ý rằng Fitch legally protected the design cả.
- Tìm đọc từ đồng nghĩa – Đừng nối từ (match words)
Việc mua từ đồng nghĩa thay vì mua từ đúng chính xác dưới nghi vấn sẽ giúp bạn chọn đáp án đúng hơn vì hầu hết bài đọc sẽ thay thế từ đồng nghĩa.
Ví dụ như sau:
Câu 8: used animals and not steam to power a form of railway
Bạn mua từ “animals” sẽ không có được vì dưới bài văn sẽ không xuất hiện từ đó mà sẽ là:
“The Corinthians did not consider using steam to power this prototype of the railway but instead used horses and oxen”.
- Luyện kỹ càng năng Scan
Như đã nói, nghi vấn Matching features không theo trình tự bài đọc vì vậy mà bạn sẽ phải đọc lại đoạn văn nhiều lần. Nhưng nếu đọc nhiều lần sẽ khiến bạn “loạn” thậm chí còn không đủ thời gian. Vì thế, bạn cần luyện kỹ càng năng Scan.
e. Chiến thuật, cách làm bài
- Tập trung vào tên (names), ngày tháng (dates); nơi chốn (places)
- Scan đoạn văn để mua tên và gạch chân vào đoạn văn khi xuất hiện một số tên đó
- Đọc nghi vấn
- Đọc bài đọc chăm chút và mua từ đồng nghĩa
- Gạch trong các câu cất câu giải đáp
- Đánh dấu vào đoạn văn, ví như “?4” nếu bạn không chắc đáp án;
- Đánh dấu “4” nếu bạn chắc câu giải đáp và gạch nghi vấn đó dưới tờ đề.
3. Dạng bài “Matching information”
a. Dạng bài Matching information là gì?
Matching information – Nối hai vế với nhau là dạng bài bắt buộc thí sinh phải mua đoạn văn có cất thông báo được cho. Dạng bài này thường dễ mất nhiều thời gian của thí sinh nếu không nắm được mẹo vặt cách làm. Có nhiều bạn vì mất nhiều thời gian cho dạng bài này mà không kịp làm hết cả bài thi.
b. Format bài thi
Dạng đề thi được cho như sau:
Cụ thể, bạn sẽ được cho 4-5 câu thông báo từ bài đọc và bắt buộc nghiên cứu, chọn đáp án câu nói đó thuộc đoạn văn (paragraph). Các dạng thông báo bao gồm:
- a fact
- an example
- a reason
- a summary
- a definition
b. Những điều cần chú ý khi làm bài
Có một đặc điểm của bài dạng Matchinh Information là bạn sẽ thường thấy có nhiều đoạn văn hơn nghi vấn cho nên một vài đoạn văn sẽ không có câu trả lời. Nhưng có một vài đoạn văn lại cất nhiều câu trả lời. Khác với dạng bài “heading matching question” thì dạng này bạn sẽ phải mua “specific information – thông báo cụ thể” của đoạn văn thay vì mua ý “general meaning” cho cả bài. Và bạn cũng phải đọc tất cả đoạn văn thay vì chỉ scan và đọc chú trọng câu đầu hay câu cuối.
Có các vấn đề mà bài thi này gây khó cho người thi là:
- Câu hỏi không dễ xác định, có thể dính líu đến toàn đoạn văn chứ chẳng hề là một đoạn.
- Sắp xếp nghi vấn không theo trật tự bài đọc
- Thông tin dưới nghi vấn chẳng hề là ý chính
- Đôi khi 1 đoạn văn có thể cất nhiều câu giải đáp
c. Tips làm bài hiệu quả
Với các vấn đề trên, bạn cần phải trang bị cho mình các kỹ càng năng thiết yếu để vượt qua bài thi thuận lợi hơn. Cụ thể, có những kỹ càng năng thiết yếu trong đây:
- Skimming/Understanding general meaning (Skimming và hiểu ý chính của bài). Việc này sẽ giúp bạn xác định được đoạn văn bạn cần đọc để mua đáp án. Bạn cần hiểu được toàn bài văn trước khi mua đáp án cho từng câu hỏi.
- Looking for synonyms – intensive reading (Tìm từ đồng nghĩa – chú ý đọc kĩ hơn để tránh bẫy)
- Nhiệm vụ của bạn là kiếm tìm các từ, cụm từ có nghĩa tương tự với từ, cụm từ dưới câu hỏi. Vậy bạn cần nắm được Key word dưới câu hỏi. Ví dụ “Why bats hunt in the dark” được nối với cụm “natural selection has favored bats that make a go of the night-hunting trade”
d. Các bước làm bài
Để làm bài dạng này , một số bạn cần đi từ tiếp cận, nghiên cứu nghi vấn tiếp đó thực hiện bài làm. Có nhiều cách tiếp cận nghi vấn dạng này, bạn hãy thử thực hiện một số cách sau.
Cách 1: Đọc nghi vấn trước
Bước 1 : Bạn nhìn vào nghi vấn trước hết và hiểu đại ý của bài như thế nào tiếp đó tiếp tục đọc để hiểu bài văn. Gạch trong một số key words từ các nghi vấn đề cho. Key words có thể chỉ giúp người đọc dễ xác định được khu vực cất đáp án, chẳng hề là nhân tố quyết định mua ra phương án vì các thông báo đều được diễn đạt theo một cách khác.
Bước 2 : Đọc nhanh toàn bài để hiểu ý chính, nếu đọc nhanh nhưng bao quát được cả một số đoạn băn thì khả năng giải đáp đúng sẽ đắt hơn rất nhiều
Bước 3 : Lần lượt đọc từng nghi vấn và nỗ lực đoán nó thuộc vị trí đoạn văn nào.
Bước 4 : Đọc đoạn văn và xác định đặt nghi vấn liệu có câu nào/cụm nào dính líu đến nghi vấn không? Nếu có, đọc lại nghi vấn và chọn đáp án. Đọc từng đoạn văn, sau mỗi đoạn, dò lại list nghi vấn đề cho, tham quan có thông báo hay key words nào được đề cập dưới bài không. Nếu bạn thấy có thì đọc lại lần nữa cụ thể đó, xác định độ thích hợp và ghi đáp án. Hãy nhớ từ đồng nghĩa nữa nhé.
Nếu không kiên cố hoặc không mua được đáp án, thì bạn đựng qua, để nghi vấn ấy sau, tiếp tục đọc nghi vấn tiếp theo và làm bài. Khi bạn làm nghi vấn tiếp theo có thể sẽ đoán ra nghi vấn trước đó đáp án là gì đó.
Cách 2: Bạn tiếp cận bài đọc trước sau mới đọc câu hỏi.
Bước 1 : Đọc từng đoạn văn.
Bước 2 : Đọc toàn bộ một số nghi vấn để tham quan thông báo tọa lạc tại đoạn nào.
Nếu không thấy xuất hiện thì bạn tiếp tục chuyển sang đoạn khác.
Với cách này, bạn chỉ phải đọc đoạn văn một lần nhưng phải đọc kỹ càng cho nên bạn phải dành nhiều thời gian để đọc các đoạn văn không cất câu trả lời.
5. Dạng bài Matching endings – Hoàn thành câu chưa hoàn chỉnh
a. Matching endings là gì?
Bài này có tức là việc chọn kết nối hai câu văn chưa hoàn chỉnh với nhau. Đề ghi một list các câu chưa hoàn chỉnh (no endings), và một list khác là các “endings”. Bạn có nhiệm vụ là dựa vào nội dung bài text để nối một số từ hai bên list với nhau thành câu hoàn chỉnh.
Dạng bài này thì thường không xuất hiện thường xuyên nhưng một số bạn cũng cần học tốt để không bị động khi dán.
Bài thi này rà soát kỹ càng năng hiểu ý chính của đoạn văn, ngữ pháp, cách kết hợp ý của một câu.
b. Format nghi vấn
c. Những vấn đề thường mắc phải
Thực tế thì nhiều người nghĩ rằng có thể giải đáp các nghi vấn dưới bài đọc dạng này dựa theo tư duy ngữ pháp hay từ vựng, mua keys mà lại không đọc lại toàn bài văn. Đây là hướng đi sai vì dạng bài này bạn phải hiểu được ý chung của bài để chọn đáp án.
Trong bài thi dạng Matching endings, sẽ có không nhỏ bẫy khi đoạn văn sẽ có các đoạn, câu kết nối ý tưởng dưới bài đọc và endings tưởng như có thể là đáp án nhưng thực tế lại là không phải.
Bên cạnh đó, từ chính xác dưới nghi vấn có thể không xuất hiện dưới đoạn văn. Tương tự như một số dạng bài khác, bài thi sẽ bẫy bạn với các từ đồng nghĩa cho nên bạn cần khám phá thêm từ đồng nghĩa nhé.
Ví dụ với câu: “Most men drive cars to work” thay vì mua đúng câu như trên dưới bài, bạn sẽ thấy câu: “The majority of males use automobiles to get to their jobs”. Trong đó:
- most – majority
- drive – use
- cars – automobiles
- work – job
d. Tips làm bài:
Một số tips để bạn làm bài này hiệu quả hơn:
- Dạng Matching endings sẽ có câu giải đáp theo trật tự đoạn văn cho nên đáp án câu 2 sẽ sau câu 1. Điều này giúp bạn dễ làm bài hơn.
- Hãy đoán nghĩa của câu trước khi rà soát endings nhé.
- Đọc đề (incomplete sentence) trước khi bạn đọc (endings) hoặc bài văn. Bạn sẽ thấy có nhiều endings cần phải sẽ tốn thời gian để đọc hết endings trước.
- Tìm kiếm các cụm từ đồng nghĩa và cách viết lại từ vựng dưới đề tương ứng với keysword trước và khi mà đọc đoạn văn.
- Endings đều xuất hiện hết dưới bài viết nhưng bạn không nên đọc hết mà chỉ đọc các câu mà bạn nghĩ rằng thích hợp với câu đề (incomplete sentence).
- Tìm và gạch chân keywords, bạn chú ý các từ như “names, place names, dates, years…” vì chúng dễ giải đáp nhất.
- Câu hỏi khó nhất thường là câu trước hết cần phải bạn sử dụng nhiều thời gian cho câu này. Bạn có nhiều chọn lựa khác nhau cho câu trước hết và điều đó khiến bạn mất nhiều thời gian. Câu hỏi cuối sẽ mất nhỏ nhiều thời gian vì bạn còn nhỏ chọn lựa hơn.
c. Cách làm bài Matching endings
Bước 1 : Bạn đọc nghi vấn trước, tiếp đó mới nhìn endings. Hãy gắng hiểu đại ý và gạch chân key word đặc biệt là các cụm từ chỉ “names, places; dates” . Nhớ đọc nghi vấn chăm chút để xác định được câu giải đáp tốt hơn.
Bước 2 : Xác định mẫu từ Verb, nouns, adj, adv … để thích hợp với đề tại phần nghi vấn và đoán tham quan endings nào sẽ hợp với câu hỏi.
Bước 3 : Loại các endings không đáp ứng với bắt buộc dựa vào nghiên cứu ngữ pháp, collocation và nghĩa
Bước 4 : Nếu thấy endings nào thích hợp thì nối với nghi vấn, bạn có thể thấy có 2-3 chọn lựa, hãy nối hết rồi nghiên cứu tiếp.
Bước 5 : Tìm phần đúng nhất của bài văn cho mỗi câu hỏi.
Bước 6 : Đọc – Hiểu ý nghĩa của đoạn văn và chọn đáp án đúng nhất.
6. Dạng bài Multiple choice – Chọn đáp án
a. Multiple choice – Chọn đáp án là gì?
Dạng nghi vấn này là câu trắc nghiệm, dễ gặp đối với bài thi Reading và hầu hết một số bạn đều quen thuộc. Câu hỏi dạng này tương tự với True/ False/ Not Given. Bạn cần chọn đáp án đúng dưới tổng số đáp án được cho, mẫu đi đáp án sai. Câu hỏi sẽ ghi rõ bạn cần chọn 1 hay bao nhiêu đáp án đúng.
b. Format câu hỏi
Một thắc mắc được diễn ra với format tương tự như sau:
c. Những vấn đề thường gặp phải
Với dạng bài chọn đáp án, bạn sẽ thấy khá dễ hơn so với các dạng bài khác. Nhưng vẫn có các lỗi mà người học thường gặp phải, cần chú ý để đạt được điểm đắt hơn.
- Không rõ thắc mắc được nêu là thuộc mẫu thắc mắc nào để chọn đáp án chính xác hơn
- Không đọc kỹ càng đề dẫn đến lựa chọn sai vì cũng giống như một số dạng bài khác, bài văn được cho sẽ bẫy bạn theo từ đồng nghĩa, cấu trúc, từ đối nghịch…
- Áp dụng kỹ càng năng Sacn, Skim nhanh mà không chú ý đến những cụ thể nhỏ.
d. Tips làm bài:
Tips 1: Xác định mẫu thắc mắc mà bài thi đang hỏi bạn. Có 2 mẫu thắc mắc dưới bài trắc nghiệm này là:
Đó là:
- Câu hỏi về ý kiến: Hỏi quan điểm của người viết
- Câu hỏi về dữ liệu: Yêu cầu bạn giải đáp thông báo dữ liệu đó có hay không
Dưới đây là chẳng hạn để bạn hiểu rõ tầm quan trọng của mẫu câu hỏi:
“Different people read for different reasons. For example, the attraction of reading detective fiction can be in the intellectual challenge of finding out who did it, in an autobiography we can eavesdrop on the conversations of the great and good or we can laugh at folly in the celebrity magazine. For many children it is a magic gateway to some other world. Sadly, that is one of the greatest mistakes they can make .”
Q: According to the author , the attraction of reading for young people is:
- They find out about other countries
- Different from other generations
- Escaping into another world
- Foolish
Nếu thiếu cụm từ được bôi đậm tại trên, đáp án sẽ là C. Tuy nhiên, nếu đọc câu bôi đậm thì đáp án cho thắc mắc này sẽ là D – foolish vì thắc mắc đang muốn hỏi về quan điểm tư nhân của tác giả bài viết.
Tips 2: Đọc kĩ và không dừng đọc quá sớm. Bạn sẽ thấy một câu giải đáp có thể là đúng nhưng thực tế lại là sai bởi vì câu phía sau lại sử dụng những từ như “but” hay “however”.
Ví dụ trong đây giúp bạn hiểu hơn:
“ These conclusions are the result of extensive research carried out over the past 20 years around various countries into the effect of banning tobacco advertising. In Scotland it was found that the incidence of smoking fell by 30% in the 18-24 age group after legislation prohibiting the advertising of tobacco products in all print media was introduced. A separate piece of research in the United States of America found that when tobacco advertising was banned in 34 states, this reduced the level of smoking by 50%.”
Q: What were the findings of the research in Scotland:
- Anti-smoking legislation was more effective in the USA
- Advertising of tobacco products had less effect on old than on young people
- The legislation was unpopular with the print media
- Almost a third of young people stopped smoking after the legislation
Phân tích:
Not correct.
Từ ngữ “ A separate piece of research in the United States of America ” có dưới bài các không giúp giải đáp câu hỏi. “Reseach in Scotland” chứ không hề tại USA.
Tip 3: Luôn đọc thật kĩ thắc mắc trước khi trả lời.
Not correct . Probably true but you’re guessing information
Câu giải đáp sai vì chúng ta không tậu thấy thông báo dưới bài. Câu giải đáp có vẻ hợp lí nhưng không có thông báo so sánh giữa “young people” và “old people”.
Tip 4: Luôn chắc rằng bạn đọc hết toàn bộ câu giải đáp, không đoán quá sớm. Bạn sẽ tậu được câu giải đáp tại phía sau.
Not correct
Câu giải đáp đựng hầu hết từ vựng dưới bài viết cần phải có thể bạn thấy đúng. Tuy nhiên thực tế thì thông báo này không có dưới bài. Ở đâu, có một lỗi thường gặp là thí sinh “matching words” nối từ giữa thắc mắc và đoạn văn. Để tránh lỗi này, bạn phải đọc hiểu ngữ cảnh của bài đọc.
Tip 5: Nghi ngờ các đáp án mà có nhiều từ vựng lặp lại dưới bài đọc
D- Correct – “almost a third” = “30%” and “18-24 age group” matches “young people”
Tip 6: Các câu giải đáp đều theo trật tự cần phải một số bạn sẽ thấy câu giải đáp trước rồi mới đến câu giải đáp sau nhé.
e. Cách làm bài Reading – Multiple choice
Bước 1 : Bạn đọc thắc mắc trước hết để hiểu chủ đề.
Bước 2 : Tập trung vào key word của thắc mắc để từ đó xác định đúng đoạn văn cần đọc của bài.
Bước 3 : Các thắc mắc sẽ theo trật tự đoạn văn cần phải bạn bắt đầu đọc lướt đoạn văn để xác định Paragraph đúng.
Bước 4 : Chú trọng đọc đoạn văn lần nữa tỷ mỉ, đọc lại thắc mắc – đọc từng chọn lựa mà bạn đã xác định tại bước 3 để mẫu trừ.
Bước 5 : Bạn xác định câu giải đáp là “Fact” – Dữ liệu hay “Opinion” – Ý kiến
Bước 6 : Loại đáp án sai để chọn đáp án đúng.
Bước 7 : Tiếp tục đọc và giải đáp thắc mắc tiếp theo
Xem thêm:
7. Dạng bài “Short answer questions – Trả lời thắc mắc ngắn”
a . Short answer questions là gì?
Đây là dạng thắc mắc ngắn, đòi hỏi người làm phải giải đáp theo buộc phải với thông báo có được từ bài đọc. Dạng này cực kỳ quan trọng phần thi IELTS Reading và thường xuất hiện nhiều dưới một số đề thi cần phải một số bạn cần chú ý nhé.
b. Format câu hỏi:
Format này có 2 dạng:
Dạng 1 : Giới hạn từ giải đáp
Dạng 2 : Giới hạn từ giải đáp dưới ielts reading
c. Những vấn đề thường gặp
Với dạng đề này, một số bạn thường gặp bệnh chung như một số bài thi đọc khác là Keysword và Synonyms and paraphrasing(Từ đồng nghĩa và kĩ năng viết lại ý). Hãy linh hoạt để tránh mất thời gian nhé.
Với thắc mắc Short Answer, nhiều bạn thường đựng qua một chú ý dưới thắc mắc là “ Word limit ” – giới hạn số lượng từ cần điền. Nếu thừa từ thì sẽ không được điểm.
Đọc hiểu hết từng từ. Điều này không thiết yếu với bài đọc dạng thắc mắc này mà bạn đọc cần luyện đọc lướt và tậu ý, không cần đọc quá kỹ càng nhé.
Lo lắng dịch nghĩa của một từ mà bất chợt gặp không biết nghĩa. Đừng mất nhiều thời gian cho phần này mà quy tụ vào ý chung của toàn bài đọc.
d. Tips làm bài:
- Câu hỏi được diễn ra theo trật tự bài đọc cần phải bạn luôn vậy mà giải đáp thắc mắc kế tiếp.
- Đọc thắc mắc rồi đọc đoạn văn, hiểu rõ ý của thắc mắc rồi mới tậu câu trả lời.
- Chú ý kỹ càng chỉ dẫn ‘NO MORE THAN THREE WORDS AND/OR A NUMBER.’
- Câu giải đáp không nhất thiết phải đúng ngữ pháp, chỉ cần đúng ý thắc mắc là được.
- Lấy thông báo từ bài đọc, không giải đáp bằng quan điểm tư nhân
- Mẹo ít nhưng không hề là tất cả: Keywords dưới thắc mắc thường là Nouns (danh từ) hoặc Noun phrases (cụm danh từ) cần phải bạn có thể chú trọng tậu phần này trước.
- Khi có keywords, cứ nhớ sang từ đồng nghĩa – synonyms và paraphrases để tậu thông tin.
e. Cách làm bài Short answer questions
Bạn có thể áp dụng một số bước làm bài như sau:
Bước 1 : Đọc hướng dẫn, note giới hạn từ vựng cần trả lời.
Bước 2 : Đọc hiểu thắc mắc đề ra.
Bước 3 : Gạch chân keywords xuất hiện dưới câu hỏi.
Bước 4 : Nhớ đến từ đồng nghĩa -synonyms và paraphrases của keywords
Bước 5 : Tìm đáp án dưới bài đọc với phần đựng thông báo trả lời.
Bước 6 : Đọc lại thắc mắc của bài thi.
Bước 7 : Đọc đoạn văn có thông báo cho câu giải đáp 1 lần nữa để cứng cáp đáp án đúng.
Bước 8 : Tiếp tục làm thắc mắc kế tiếp.
III. Làm sao để cải thiện IELTS Reading?
Trước mình là người cực kỳ lười đọc, cần phải bắt đầu làm đề Reading IELTS chỉ được 5.5 – 6.5, tiếp đó mình đã đọc nhiều hơn, đọc báo, đọc sách, đọc online offline, đọc toàn bộ mọi thứ viết bằng chữ… Sau khoảng 1 tháng liên tục thì band điểm cải thiện được 0.5, cần phải vẫn tiếp tục duy trì thói quen đọc đến giờ.
1. Không nhất thiết phải đọc tiếng Anh (nhưng cần phải đọc tiếng Anh nếu có thể)
Mình có 1 người bạn làm practice cứ được 8.0 – 8.5 Reading, chắc hắn phải đọc sách báo tiếng Anh nhiều lắm. Nhưng khi mình hỏi là thì hắn bảo là đọc tiếng Việt thôi, tiếng Anh chi, nhưng do quen mắt đọc rồi, cần phải khi đọc bài IELTS cũng không lạ lắm, chỉ khác là bài đọc IELTS từ vựng khó hơn, nhưng quan trọng là mỗi ngày đều đọc, Anh Việt đều được.
2. Đọc tài liệu luyện Reading như thế nào?
Tài liệu luyện Reading là cần đọc thường xuyên nhưng đọc bài khô khan thì sẽ ngán. Vậy thì phải đọc như thế nào?
Đầu tiên, hãy chọn tài liệu thú vị: Đối với một số người nào mới học IELTS, việc tiếp nhận kiến thức qua tài liệu thú vị, một số mẩu chuyện hài cho tới báo chí yêu thích…Việc đọc qua một số tài liệu thú vị sẽ giúp những bạn tăng thêm vốn từ vựng và hứng thú học hơn nhiều.
Theo san sẻ của Thầy Dương – 8.5 IELTS, những bạn cần phải “ Hàng ngày thầy đều đọc truyện tranh Nhật Bản (manga) tại trang web www.mangapark.com. Đọc truyện tranh rất tốt, bởi nó sẽ giúp não bộ chúng ta phải suy nghĩ nhanh để có thể chuyển động tới sườn hình kế bên và khám phá diễn biến tiếp theo của câu chuyện.
Nhờ đó, đọc truyện tranh giúp những em hình thành thói quen đọc và hiểu câu nhanh hơn. Sau khi đọc manga thì những em tiếp tục chuyển sang những tài liệu thú vị sách báo khác”.
Thứ hai, đọc đến tài liệu: Tài liệu cần phải đọc trước là bộ sách Get Ready for IELTS Reading tiếp đó mới chuyển sang sách đề Cambridge IELTS bởi đề Cam khó hơn nhiều, bạn nên đọc hiểu tốt rồi mới hiểu rõ được.
3. Chiến lược làm bài 3 Passage
Trong IELTS Reading, thường mình thấy độ khó của 3 đoạn bố trí theo quy trình từ dễ đến khó. Passage 1 dễ và Passage 3 khó nhất.
Nên bạn có thể thử làm bài theo một số chiến lược khác nhau, thí dụ như mình, theo mình ban đầu bao giờ đầu óc mình cũng tỉnh táo nhất khi bước vào bài Reading, cần phải mình đọc Passage 2 trước (độ khó vừa vừa), rồi đọc Passage 3 khó nhất, rồi sau cùng, khi đã không còn não, mình đọc Passage 1 dễ thở hơn và làm cũng tốc độ hơn nếu dưới trường hợp không kịp giờ. Mình cũng thử làm theo quy trình Passage 3-2-1 rồi nhưng không hiệu quả, còn bạn thì sao?
4. Luôn đọc thắc mắc trước
Bao giờ làm Reading mình cũng đọc thắc mắc trước, để nắm tất cả thắc mắc tiếp đó mới đọc bài đọc. Quan niệm của mình là đây là 1 kỳ thi, và nhiệm vụ của mình là chọn đáp án đúng, chứ chẳng phải Đọc – Hiểu hết nội dung bài đọc rồi không kịp giờ chọn đáp án. Nên nhiều khi bạn thấy có các paragraph không cần va chạm đến, không cần đọc nhưng vẫn làm đúng hết, đơn giản vì nó không có thông báo mình cần sắm để tra đáp án.
5. Làm sau cùng
Gặp dạng bài Matching information, Matching Headings thì bạn có thể chọn làm cuối cùng. Mình thấy khá dễ thở hơn. Đặc biệt dạng Headings thì cần phải chia cặp, nghĩa là đọc kỹ càng 1 list headings thì bạn sẽ thấy có 2-3 headings nó “giống giống” nhau, thì ghép thành 1 cặp để đó, lát nữa đọc ý chính paragraph xong thì chọn dưới cặp mình nghi ngờ và chiếc trừ là sẽ ra.
6. Làm triệt để
Bạn cần phải tập thói quen đó là sau khi làm xong 1 bài Reading, sai tại các câu nào, thì phải tra cho bằng được là vì sao mình sai. Đáp án đúng tọa lạc tại chính xác câu nào, liên tục đặt thắc mắc vì sao, cho đến khi hiểu triệt để đáp án. Làm khoảng 4-5 đề thì kỳ vọng bạn sẽ không bị dính bẫy và không sai tại các đề sau nữa.
7. Thử làm Reading trên máy tính
Không biết mọi người sao nhưng nếu người nào chưa thử làm Reading trên máy tính thì có thể thử nhé. Vì bản thân mình thấy làm Reading trên máy tính có phần dễ hơn trên giấy (không hiểu sao luôn đọc trên giấy là nhức đầu và buồn ngủ), hơn nữa, trên máy tính có đáp án bên tay phải để đối chiếu với bài đọc (dành cho bạn nào luôn đọc xong thắc mắc là quên, khi đọc bài đọc ko nhớ đang sắm cái gì) rất tiện lợi luôn. Và có phần highlight nổi bật rõ mồn một, hơn gạch chân và khoanh tròn bằng bút chì trên giấy.
8. Từ đồng nghĩa
– Chú ý từ đồng nghĩa
Đoạn văn không thuận lợi bày ra một số từ khóa chính cho bạn mà còn có sự thay thế nhiều từ đồng nghĩa với từ khóa làm bạn sắm không hết được từ khóa, không hiểu ý được rõ ràng hơn. Vì thế, khi soát từ, cần chú ý điểm này nhé!
– Đoán từ từ ngữ cảnh
Đọc đoạn văn không nên dịch từng chữ và có đôi lúc một số bạn không hiểu hết được một số từ thì hãy đoán từ từ ngữ cảnh bởi một số từ và câu xung quanh. Nếu không đoán được từ và cảm thấy đoạn văn không quan trọng thì bạn cần phải đựng qua.
Các thắc mắc thường bố trí theo nội dung
Các thắc mắc dưới bài đọc thường bố trí theo nội dung do vậy bạn có thể dựa theo trình tự để đọc hiểu. Tuy nhiên, có các câu sẽ lẫn lộn do vậy bạn cũng cần cảnh giác các câu này.
9. Trước khi bắt được cá lớn thì phải bắt từ cá nhỏ.
Các bạn cần phải luyện Reading theo dạng bài (dành cho các bạn mới bắt đầu học IELTS), với rất nhiều tài liệu mọi nơi trên Internet, và từ rất nhiều đầu sách khác nhau, bạn hoàn toàn có thể tin cậy học.
Hãy từ từ bước vào bài thi, thở một hơi nhẹ nhàng, đọc từ từ lướt rồi cụ thể và đưa ra chiến lược làm bài. Càng lật đật, vập vồ thì càng lúng túng, khiến bạn rối bời hơn đó.
Trên đây là toàn bộ những chia sẻ kinh nghiệm luyện thi IELTS mà bạn có thể tham khảo nhằm rèn luyện Reading tốt hơn. Mọi người có thể phân tích thêm kho tài liệu của Tienganhcaptoc để ôn luyện thật hiệu quả nhé. Chúc bạn thành công!
Bình luận